English
اعمال فیلتر
0 نظر
شرح دعای هفتم
اشراق، و چون حضرت سجاد عليه السلام فارغ شد از دعاى صباح و مساء شروع نمود به دعاى مطالب و مآرب، از آن جمله اولا در باب دفع هموم و ملمات دعاى انشاء فرمود و آن اينست:
«يا من تحل به عقد المكاره» يعنى اي آن كسى كه گشوده مى شود به اعانت و يارى او يا به نام او و يا به قدرت و ارادت و مشيت بندها و گرههاى مكروهات و آلام نفسانى وجدانى، «و يا من يفثأ به حد الشدائد» و اي آن كسى كه فرونشانده مى شود به اعانت و يارى و به نام او يا بقدرت و ارادت و مشيت، تندى سختيها، «و يا من يلتمس منه المخرج الى روح الفرج» اي آن كسى كه التماس كرده مى شود ازو محل خروج و بيرون رفتن به سوى روح سرور و خوشحالى و بهجه
«ذلت لقدرتك الصعاب» آسان شد براى قدرت تو چيزهاى دشوار، يعنى در چيزهاى دشوار مشى قدرت تو در نهايت آسانيست، «و تسببت بلطفك الأسباب» و سبب شد به سبب لطف تو سببها، يعنى به لطف و عنايت تو اسباب عالم كل متصف به اسباب بودن شده اند؛ «و جرى بقدرتك القضاء» و جارى شد به قدرت تو قضايى، «و مضى على ارادتك الأشياء» و قبول وجود و غيره نمود بر اراده تو چيزها كه موجودند در نظام جملى
«فهى بمشيتك دون قولك مؤتمرة» پس اشيا به مشيت و خواهش تو نزد گفتن تو اطاعت كننده ى امرهااند، «و بارادتك دون نهيك منزجرة» و به سبب اراده ى تو نزد نهى كردن تو ممنوع اند از افعال چند كه تو اراده نكرده باشى؛ و معنى و تحقيق مشيت و قول و امر و نهى و اراده و قضاء و امضاء را در اشراقات غير صحيفه طلب بايد نمود.
«أنت المدعو للمهمات» يعنى تويى خوانده شده از براى مآرب و مطالب و يا براى دفع هموم و احزان، «و أنت المفزع فى الملمات» و تويى پناه و ملجأ در وقت نزول و حدوث دنيا، «لا يندفع منها الا ما دفعت» و برطرف نمى شود، ازين حوادث مگر آن چيز را كه دفع كنى تو، «و لا ينكشف منها الا ما كشفت» و ساقط نمى گردد ازين حوادث مگر آن چيز را كه ساقط كنى تو؛ و كشف ضر سقوط و برداشته شدن ضرست.
«و قد نزل بى يا رب ما قد تكأدنى ثقله» و به تحقيق كه فروز آمد به من اي پروردگار من، آن چيزى كه به تحقيق كه به تعب و مشقت آورد به من گرانى و صعوبت او؛ و رب در «يا رب» منادى مضاف به ياء متكلم بوده و در وى پنج وجه مجوز است: «ربى» به سكون يا، و فتح او، و رب به سقوط ياء به كسر باء، و فتح او، و رب به رفع؛ همچنان كه در زبر نجاة مذكورست؛ و تكأدنى و تكادنى در اصل تكادد بوده و به تفعل و تفاعل هر دو جائز است بدون آن كه در معنى تفاوتى باشد.
«و ألم بى ما قد بهظنى حمله» و درد آورد مرا آنچه به تحقيق كه شكست مرا بر داشتن او.
«و بقدرتك أوردته على» و به سبب قدرت تو وارد و واقع گردانيدى، «و بسلطانك وجهته الى» و به سلطنت و غلبه ى خود رو كردن فرمودى به سوى من.
«فلا مصدر لما أوردت» پس برطرف كننده اي نيست مرا آن چيز را كه ايراد كرده اي تو، «و لا صادف لما وجهت» و تغير نماينده نيست مر آنچه را كه موجبه ساخته اي تو، «و لا فاتح لما اغلقت» و گشاينده نيست مر آنچه را كه بسته اي تو، «و لا مغلق لما فتحت» و بندنده نيست مر آنچه را گشاده اي تو، «و لا ميسر لما عسرت» و آسان كننده نيست مر آنچه را تو دشوار كرده اى، «و لا ناصر لمن خذلت» و يارى كننده نيست مر آن كس را كه تو خوار كرده باشى.
«فصل على محمد و آله» پس رحمت كن بر محمد و آل محمد، «و افتح لى يا رب باب الفرج بطولك» و بگشا براى من اي پروردگار من، در فرج و بهجت را به فضل و احسان خود، «و اكسر عنى سلطان الهم بحولك» و شكسته گردان از من غلبه كردن حزن را به قوت خود، «و أنلنى حسن النظر فيما شكوت» و ببخشى به من نظر حسن و نظر شفقت را در آنچه شكايت كردم آن را؛ و ضمير «شكوته» كه عائد موصولست محذوف شده؛ «و أذقنى حلاوة الصنع فيما سألت» و بچشان به من شيرينى صنع خود را در آنچه سؤال كردم از تو آن را؛ و ضمير موصول در اينجا نيز محذوف است. «وهب لى من لدنك رحمة و فرجا هنيئا» و ببخش مرا از جانب خود رحمت را و خوشحالى هنى ء، يعنى گواراى بى تعب را، «و اجعل لى من عندك مخرجا و حيا» و بگردان براى من از نزد خود مخرجى كه سريع باشد
«و لا تشغلنى بالاهتمام عن تعاهد فروضك» و مشغول مكن مرا به چيزى كه مانع باشد از تعاهد نمودن واجبات تو به حد و اهتمام؛ جار و مجرور متعلق به تعاهد است؛ و يا مشغول مكن مرا به حزن يا به مطلب ديگر از مرتكب شدن واجبات تو تا جار و مجرور متعلق تشغلنى باشد؛ «و استعمال سنتك» و استعمال كردن سنت تو.
«فقد ضقت لما نزل بى رب ذرعا» پس به تحقيق كه دل تنگ شدم از براى آنچه فرود آمد به من اي پروردگار من، از روى بى طاقتى و بى قوتى؛ و مى تواند بود كه لام به معنى باء باشد يعنى به سبب آنچه فرود آمد به من؛ و «ذرعا» مى تواند كه مفعول مطلق باشد به غير لفظ خود يعنى بى طاقت و دل تنگ شدم بى طاقت و دل تنگ شدنى، و اين طريق سخن در كلام فصحا بسيار است.
«و امتلأت بجمل ما حدث على هما» و پر شدم به سبب آنچه حادث و واقع شد بر من از روى حزن و اندوه، «و أنت القادر على كشف ما منيت به» يعنى تو قادر نه غير تو بر برطرف كردن آنچه مبتلا شده ام به آن، «و دفع ما وقعت فيه» و دفع كردن آنچه واقع شده ام درو،«فافعل بى ذلك» پس بكن به من و يا براى من - كه باء به معنى لام باشد - اين را كه كشف بلا و دفع مهلكه است، «و ان لم أستوجبه منك» اگر چه من مستوجب و مستحق نيستم آن را از تو، «يا ذالعرش العظيم» اي صاحب عرش بزرگ و يا علم بزرگ؛ و ميرداماد اين فقره را زياد مى داند، و ابن طاوس بدل او «فأنت قادر يا أرحم الراحمين» خوانده، و در نسخهايى كه به نظر فقير رسيده فقره مذكوره مذكورست.
نظرات کاربران (0)