
و از دعاى آن حضرت علیه السلام است در وداع ماه رمضان
و از دعاى آن حضرت عليه السلام است در وداع ماه رمضان
• بارخداوندا اى آنكه پاداش نخواهد.
• و اى آنكه بر عطا پشيمان نگردد.
• و يا آنكه بنده اش را يكسان مزد نمى دهد (نيكى را بيشتر پاداش مى دهد).
• نعمتت در ابتداء است (بدون سزاوارى) و عفوت احسان است، و كيفرت عدل، و قضايت نيكو.
• اگر عطا كرده اى بخششت به منت نيالوده اى، و اگر محروم ساخته اى بازداشتنت از ستم نبوده است.
• پاداش مى دهى هر كه را شكر تو گويد در حالى كه خود شكرت الهام او كرده اى.
• و جزا مى دهى هر كه را سپاس تو گويد در صورتى كه خود سپاست ياد او داده اى.
• مى پوشى بر آنكه اگر مى خواستى رسوايش مى كردى، و كرم مى كنى بر آنكه اگر مى خواستى منعش مى كردى، در حالى كه هر دو از جانب تو سزاوار رسوايى و منع اند، ليكن كردارت را بر پايه ى احسان و تفضل بنا داشته اى، و قدرتت را بر گذشت جارى ساخته اى.
• و با نافرمانى ات به بردبارى روبرو شده اى، و آنكه به خود ستم روا داشته مهلت داده اى، با مداراى خود در انتظار بازگشت آنان هستى، شتاب در مؤاخذه آنان را ترك مى كنى تا توبه كنند، باشد تا هلاك شونده اش بدون رضاى تو هلاك نشود، و بدبختشان به نعمت تو بدبخت نگردد، مگر پس از بهانه هاى بسيار و حجت هاى پياپى، كرمى است از گذشتت اى كريم، و بهره اى است از مهربانيت اى بردبار.
• تو آنى كه براى بندگانت درى به سوى گذشت خود باز نمودى، و آن را توبه نام نهادى، و بر اين در راهنمايى از وحى خود قرار دادى، تا آن را گم نكند، پس اى كسى كه نامت مبارك است فرمودى: «از گناهان به سوى خدا بازگرديد با توبه اى خالص و پاك با اميد به اينكه پروردگارتان گناهان را از شما محو كند و به بهشت هايى كه در پائين دست آن نهرها جارى است داخل گرداند.
• در روزى كه خداوند پيامبر و آنانى را كه همراه او ايمان آورده اند، خوار نگرداند، نورشان در جلو و سمت راستشان مى تابد (و راهنمايى مى كند)، مى گويند اى پروردگار ما نورمان تمامى بخش و بر ما بيامرز، زيرا تو بر هر چيز توانايى، پس چيست بهانه ى آنكه بعد از بازشدن درو به پا شدن دليل و راهنما از ورود به اين منزل غفلت ورزد؟
• و تو آنى كه در معامله با بندگانت بر داده ى خود افزوده اى، در تجارتشان با تو سودشان را خواسته اى، و در ورودشان بر تو رستگارى شان، و افزونى بهره از جانب تو، پس اى كسى كه نامت مبارك و بسيار بلند است فرمودى: «آنكه كار نيكى آورد ده برابر آن براى اوست، و آنكه كار بدى آورد جز همانند آن جزا نبيند.»
• و فرمودى: «مثال آنان كه دارايى شان را در راه خدا خرج مى كنند مانند دانه اى است كه هفت خوشه رويانيده و در هر خوشه اى صد دانه است، و خداست كه براى هر كه بخواهد چند برابر مى كند» و فرمودى: «كيست آنكه به خداوند قرض دهد قرض نيكو، پس خداوند براى او به برابرهاى بسيار چند برابر كند» و آنچه مانند اينها در قرآن از مضاعف نمودن نيكى ها نازل فرموده اى.
• و تو آنى كه با گفتارت از عالم غيب خود آنان را راهنمايى نمودى، و از سوى خود بر آن چيزى اشتياق دادى كه سود آنان در اوست و اگر از آنان مى پوشاندى ديده هاشان قادر به درك آن نمى بود، و گوشهايشان فرامى گرفت، و انديشه هايشان به آن نمى رسيد، و فرمودى: «ياد كنيد مرا تا ياد مى كنم شما را و مرا شكر گزاريد و ناسپاسم نكنيد» و فرمودى: «اگر شكر كنيد يقينا شما را زيادتر دهم و اگر ناسپاس كنيد به راستى كه عذاب من بسيار شديد است».
• و فرمودى: «مرا بخوانيد شما را اجابت مى كنم، در حقيقت آنان كه از عبادت من سركشى مى كنند به زودى سرافكنده و خوار وارد جهنم مى شوند، پس دعا براى خود را عبادت نام نهادى، و ترك آن را سركشى و تكبر و بر ترك آن خوار و ذليل وارد جهنم شدن را تهديد نموده اى.
• پس يادت كردند به نعمتت، و شكرت نمودند به احسانت، و دعايت كردند به فرمانت، و برايت صدقه دادند به خاطر طلب افزونى نعمتت، و نجات آنان از خشمت و كاميابى ايشان به خشنوديت در اين بود.
• و اگر آفريده اى آفريده ى ديگر را از جانب خود هدايت كردى و همانند آنچه تو از جانب خود بنده ات را بر آن هدايت فرمودى موصوف به احسان بود، و موصوف به بخشش، و به هر زبان مورد ستايش، پس حمد و سپاس از آن توست تا جايى كه راهى در سپاست يافت شود و تا جايى كه براى سپاس لفظى كه به آن سپاس گفته شوى باقى باشد، و معنايى كه به آن بازگردد.
• اى كسى كه بر بندگانش به احسان و محبت منت مى نهى، و به نعمت و بخشش غرق مى كنى، چه آشكار است در ما نعمتت، و چه بسيار است بر ما بخششت، و ما را به نيكى فراوانت اختصاص دادى.
• و به دين برگزيده ات راهنمايى نمودى، و به آئين پسنديده ات، و به راه آسان و هموار هدايت فرمودى، و ما را براى نزديك شدن به خود، و رسيدن به كرامتت بصيرت داده اى.
• بارخدايا و تو براى ماه رمضان از خالص ترين كارها و برگزيده ترين واجبات را مقرر داشتى، ماهى كه از ميان ديگر ماهها برگزيدى، و از ميان تمام زمانها و دوره ها انتخاب نمودى، و آن را بر همه وقت هاى سال برترى بخشيدى به سبب آنچه از قرآن و نور كه در اين ماه فروفرستادى، و از ايمان كه در آن چندين برابر نمودى، و از روزه كه در آن واجب فرمودى، و از بپا خواستن كه در آن ترغيب كردى، و شب قدر را در آن برجسته داشتى شبى كه از هزار ماه برتر است.
• آنگاه ما را به خاطر اين ماه بر ديگر امت ها امتياز دادى، و به فضل اين ماه از ميان ديگر ملت ها گزيده داشتى پس به امرت روزش را روزش داشتيم، و به ياريت شبش را بپا خاستيم، به روزه و قيامش درآمديم به خاطر آنچه از رحمتت كه براى اين ماه بر ما عرضه داشتى، و از پاداش هايت كه براى ما سبب ساز شوى، و به آنچه در اين ماه به قصد تو خواسته شود توانايى، به آنچه از فضل و احسانت كه مورد سئوال باشى بخشيده اى به هر كه قصد نزديكى تو كرد نزديكى.
• و به راستى اين ماه در ميان ما ستوده زيست، و با ما نيكو همنشينى كرد و براى ما بهترين هديه هاى جهانيان ارمغان آورد، سپس هنگام تمام شدن زمانش، و پايان يافتن مدتش، و كامل شدن شماره ى روزهايش از ما جدا شود.
• از اينرو ما بدرودش مى گوئيم بدرود كسى كه جدائيش بر ما سخت است، و از ما روى تافتنش به اندوه و ترس دچارمان ساخته، و براى او پيمانى محفوظ، و احترامى در خور، و حقى تمام لازممان كرد، پس مى گوئيم: سلام بر تو اى بزرگ ترين ماه خدا، و اى عيد اولياء خدا.
• سلام بر تو اى گرامى ترين همنشين از ميان اوقات، و اى بهترين ماه در بين روزها و ساعات.
• سلام بر تو اى ماهى كه آرزوها در آن نزديك بود، و اعمال در آن فراوان بود.
• سلام بر تو اى همنشينى كه منزلتش تا هست بزرگ است، و دوريش تا رفت دردناك و جداى آن محل اميد رنج آور.
• سلام بر تو اى مونسى كه الفت گرفت چون روى كرد پس شاد كرد، و وحشت آورد چون سپرى شد پس دردناك شد.
• سلام بر تو اى همسايه اى كه در آن دلها نرم گشت، و گناهان كم شد.
• سلام بر تو اى ياورى كه بر عليه شيطان يارى كرد، و اى همراهى كه راههاى احسان را هموار كرد.
• سلام بر تو چه بسيار است آزاد شدگان خدا در تو، و چه سعادتمند است آنكه به خاطر خودت احترام تو رعايت كرد.
• سلام بر تو چه بسيار گناهان كه محو كردى، و عيب هاى گوناگون كه پوشيدى.
• سلام بر تو، چه دراز بودى بر گناهكاران، و چه با عظمت در سينه هاى مؤمنان.
• سلام بر تو اى ماهى كه روزها با او برابرى نكنند.
• سلام بر تو اى ماهى كه از هر حيث سلامت است.
• سلام بر تو كه همنشينى ات ناپسند نيست، و نه معاشرتت نكوهيده.
• سلام بر تو همانگونه كه با بركات بر ما وارد شدى، و آلودگى خطاها از ما شستشو دادى.
• سلام بر تو بدون آنكه وداع كننده اى دلتنگ باشم، و نه آنكه از روزه بيرون آمده اى ملول.
• سلام بر تو اى آنكه پيش از وقتش در آرزوى اويند، و پيش از رفتنش اندوهگين او.
• سلام بر تو چه بسيار بدى كه به وسيله ى تو از ما رفت، و چه بسيار خوبى كه به واسطه ى تو بر ما سرازير شد.
• سلام بر تو و بر شب قدر كه آن شب از هزار ماه بهتر است.
• سلام بر تو ديروز چه بسيار دلبسته ات بوديم و فردا چه بسيار آرزوى تو كنيم.
• سلام بر تو و بر فضيلت كه از آن محروم شديم، و بر بركات گذشته ات كه از ما گرفته اند.
• بارخدايا در حقيقت ما شايسته اين ماه هستيم كه تو ما را به آن شرافت بخشيدى، و تو به احسان خود به ما توفيق آن دادى در هنگامى كه بدبختان زمانش را ندانستند، و از بخت بد آنان از فضلش بى بهره ماندند.
• تويى صاحب آنچه از معرفتش كه ما را به آن برگزيدى، و آنچه از روشش كه ما را به آن هدايت فرمودى، و در واقع به توفيق تو روزه و قيامش را با كوتاهى (در حد خودمان) دوست گرفتيم، و در آن كمى از بسيار بجا آورديم.
• بارخدايا پس حمد و ستايش بر تو باد با اقرار به بدكارى، و اعتراف به سهل انگارى در حالى كه برايت در دلهايمان پشيمانى حقيقى، و بر زبانهايمان عذرخواهى صادقانه نقش بسته است. پس پاداشمان بخش بر آنچه از تقصير و كوتاهى كه در آن ماه داشتيم پاداشى كه به آن خير و فضيلت خواهانمان را درك كنيم، و به وسيله ى آن از ذخيره هاى گوناگون مورد آرزويمان عوض گيريم.
• و عذرخواهيت بر ما حتمى كن بر آنچه در آن از حقت كوتاهى كرديم، و عمرهايى كه در پيش داريم به ماه رمضان آينده برسان، و چون ما را به آن رسانيدى بر انجام آن عبادتى كه شايستگى دارى ياريمان كن، و به آنچه سزاوار طاعت آن ماه است تأييدمان كن، و از كردار شايسته اى براى ما جارى كن كه سبب بدست آوردن حق تو در دو ماه از ماههاى روزگار باشد.
• بارخدايا و هر آنچه در اين ماهمان از گناه كوچك و بزرگ فراهم آورديم يا معصيتى كه در آن انجام داديم، و خطايى كه مرتكب شديم، از روى عمد يا بر اثر فراموشى، و در آن به خودمان ستم كرديم، يا هتك حرمت ديگرى كرديم، پس درود فرست بر محمد و آلش، و به پرده ى خود بر ما مپوشان، و به گذشت خود از ما بگذر، و در آن ماه ما را برابر چشم شماتت كنان مگذار، و در آن زبان طعنه زنان بر ما مگشا، و ما را بر كارى دار كه سبب ريختن و پوشاندن آنچه در آن ماه از ما ناپسند مى دارى باشد، به رأفتت كه پايان نگيرد، و محبتت كه كم نشود.
• بارالها درود فرست بر محمد و آلش، و مصيبت ما به گذشتن ماهمان جبران كن، و روز عيد ما و روزه گشودن ما برايمان مبارك دار، و آن را بهترين روزى كه بر ما رفته بدار، كه گيرنده ترين براى عفو، و نابود كننده ترين براى گناه باشد، و براى ما بيامرز آنچه از گناهانمان را كه پنهان است و آنچه را كه آشكار است.
• بارخدايا با رو به آخر رفتن اين ماه به گناهان ما پايان ده، و با بيرون شدنش از بديهايمان بيرون بر، و ما را به سبب اين ماه از سعادتمندترين اهالى آن بدار، و از با نصيب ترين در آن، و از بهره مندترين از آن.
• بارخدايا و آنكه حق رعايت اين ماه مراعات كرد، و حق نگهدارى حرمت آن پاس داشت، و حق بپا خاستن به حدود آن اداء كرد، و حق پرهيز آن از گناهانش بجا آورد، يا به تقربى كه خشنودى تو را برايش واجب كند و رحمتت بر او متوجه سازد به سويت تقرب جويد، پس همانند آن از توانگرى خود بما ارزانى دار، و چند برابر آن از فضل خويش عطايمان كن، زيرا كه فضل تو كم شدنى نيست، و خزانه هاى تو خالى شدنى نيست بلكه لبريز و بيرون از حد و اندازه است، و معدن هاى احسانت از بين رفتنى نيست، و عطاى تو عطايى گواراست.
• بارخدايا درود فرست بر محمد و آلش، و بنويس براى ما تا روز قيامت مانند مزدهاى آنكه ماه رمضان را روزه گرفت، يا برايت در آن عبادت كرد.
• بارالها ما در روز فطر به سويت بازمى گرديم و توبه مى كنيم روزى كه آنرا براى اهل ايمان روز عيد و شادى قرار دادى، و براى اهل آئينت روز اجتماع و گرد هم آمدن، توبه مى كنيم از هر گناهى كه مرتكب شديم، يا بدى كه سپرى كرديم، يا فكر سوئى كه در دل گذرانديم، توبه ى كسى كه انديشه ى بازگشت به گناه ندارد، و بعد از آن در خطايى بازگشت نكند، توبه اى پاك كه از شك و ترديد خالص شده است، پس آنرا از ما بپذير، و از ما راضى باش، و ما را بر آن ثابت دار.
• بارخدايا ترس از كيفرى كه از آن بيم داده شده، و اشتياق به ثوابى كه وعده داده شده روزيمان ساز، تا جايى كه لذت آنچه را از تو مى خواهيم و اندوه آنچه را از آن به تو پناه مى جوئيم دريابيم.
• و ما را نزد خود از توبه كاران بدار آنانى كه محبت و عشق خود براى آنان واجب فرمودى، و بازگشت به طاعتت را از آنان پذيرفتى، اى عادل ترين عادلان.
• بارالها از همه ى پدران و مادران و همه ى اهل دين ما درگذر چه آنان كه در گذشته اند و چه آنان كه تا روز قيامت خواهند آمد.
• بارخدايا درود فرست بر محمد پيامبر ما و خاندانش همانگونه كه درود فرستادى بر فرشتگان مقربت، و درود فرست بر او و آلش همانطور كه درود فرستادى بر پيامبران فرستاده است، و درود فرست بر او و آلش همچنانكه درود فرستادى بر بندگان شايسته ات، و بالاتر از آن اى پروردگار جهانيان، چنان درودى كه بركتش به ما رسد، و سودش بهره ى ما گردد، و به خاطر آن دعاى ما مستجاب شود، زيرا تو بزرگوارترين كسى هستى كه به او روى شود و كافى ترين كسى كه بر او توكل شود، و بخشنده ترين كسى كه از فضلش سئوال شود، و تو بر هر امر توانايى.